نامه پان ایرانیسم
هواداران پان ایرانیسم در برون مرز
دوره دو، شماره ۴۵ – آدينه، ۴ فروردین ماه ۱۳۹۱ – ۲۳ مارس ۲۰۱۲
www.paniranism.info – iran@paniranism.info

درود بر هم میهنان گرامی‌

مطالب زیر تقدیم میشوند:

• ممنوعیت برگزاری نوروز در ترکیه و نوروز خونین کردها
• چکامه بهار
• پیام نوروزی سازمان جوانان حزب پان ایرانیست
• نوروز در خراسان بزرگ
• نوروز در اران – ایران شمالی
• نوروز در تاجیکستان
• نوروز در کردستان بزرگ

پاینده ایران
هواداران پان ایرانیسم در برون مرز

ممنوعیت برگزاری نوروز در ترکیه و نوروز خونین کردها

منابع خبری از کشته و مصدوم شدن شهروندان کرد در جریان برگزاری جشن نوروز حکایت می کنند.

[youtube]http://www.youtube.com/watch?v=PSi_U2xVwCw[/youtube]

دریافت فایل تصویری

***

چکامه بهار

چکامه بهار - مسعود سپند

***

پیام نوروزی سازمان جوانان حزب پان ایرانیست

 به نام خداوند جان و خرد
پاینده ایران
نوروز باستانی بر همه ی ایرانیان خجسته باد

سازمان جوانان حزب پان ایرانیست به همه ی هموطنان و دوستداران فرهنگ رخشای ایرانی آمدن نوروز را شاد باش گفته و برای ملت و کشور عزیزمان آرزوی بهروزی و سعادت دارد.امیدواریم همواره کانون خانواده ها گرم و مهر و عطوفت در میانمان جاری و برقرار، شادی، سلامتی و دانایی میهمان خانه هایمان باشد. سرزندگی به این سرزمین باز آید و سرود و ترانه و آهنگ و فرهنگ از در و دیوار شهر و روستاها بتراود. بازوهایمان پرتوان و سفره هایمان با برکت، کشتزارهایمان آباد، رودهایمان جاری و روانِ نیاکانمان از ما شاد و سایه ی همایونِ همای بختِ خوش، برسرمان مداوم برقرار باد!

هموطنان عزیز سال ۱۳۹۱ خورشیدی شروع آخرین دهه ی قرن ۱۴، سده ای که ایرانیان به دنبال آزادی و عدالت و حاکمیت بر سرنوشت خود بوده اند،در حالی آغاز می شود که خواست عدالت و آزادی هنوز اولویت زندگی جمعی ما را تشکیل می دهد و بسیاری از هموطنانمان با شهامتی قابل تحسین و پایداری ستایش انگیز در این راه و بخاطر ایستادگی بر سر حقوق ملت در زندانها به دور از خانواده ،جشن نوروز را گرامی می دارند و با امیدی سرشار و با همت والای خود به آینده ای درخشان چشم امید دوخته اند و خواسته های شرافتمندانه ی خود را پیگیری می کنند. علی رغم همه ی تنگناها و شدت برخوردها در یکسال گذشته مبارزات ادامه داشته وجامعه مقاومتی در خور توجه از خود نشان داده است.

در سال جدید تحریم ها و انزوای سیاسی،فشار اقتصادی را برای خانواده های ایرانی قابل لمس تر و سنگین تر خواهند ساخت. شیرازه ی سست امور در مسیر تند بادهای سهمگین قرار گرفته است، نارضایتی ها با دقت سرکوب و بوسیله ی قوای امنیتی در دل جامعه پنهان شده اند و اکنون نارضایتی ها در نبود مسیرهای صحیح برای ابراز نظر و مخالفت به سمت هویدایی عریان پیش می رود. همه ی این مقدمات تلخ در سایه ی خردمندی و دانایی می تواند به نتایجی شیرین و خجسته منتهی و بهار ۱۳۹۱ به نوبهار ایرانی مزین شود.

سازمان جوانان حزب پان ایرانیست با عنایت به تجربیات منطقه ای و تاریخی و در جهت نوبهار ایرانی مواردی را ضروری می داند که عبارتند از:

۱- حکومت ،حاکمیت ملت را به رسمیت بشناسد، آزادی های قانونی با ملزومات آن به ملت اعطا و انتخاباتی آزاد برگزار و متجاوزین به حقوق ملت مجازات شوند.

۲- قوه ی قضاییه مستقلی تشکیل شود تا به شکایات ملت رسیدگی کرده و برای خشکاندن ریشه های فساد قوای خود را بسیج کند و پناهگاه و دادستان ملت باشد.

۳- خانه ی ملت به مردم بازگردانده شود و اراده ی ملت از طریق مجلس شورای ملی شنیده شده و حکومت قانون برقرار گردد.

۴- زندانیان سیاسی آزاد و از آنها و خانواده هایشان دلجویی شود.

امیدواریم مردم عزیزمان علی رغم همه ی فشارها و تنش ها با دانایی و خردورزی ،خیزش و جوشش خود را با کار و ساز هوشیاری ملی هماهنگ کرده و با تاسیس حکومت قانون به هرج و مرج و بی سامانی امور پایان دهند و جلوی خشونت و زبانه کشیدن عصبانیتهای فشرده را بسته و اداره ی امور را به دست افراد توانا و خردمند بسپارند.

به امید نوبهار ایرانی

پاینده ایران

سازمان جوانان حزب پان ایرانیست

۲۹/۱۲/۱۳۹۰

***

نوروز در خراسان بزرگ

http://www.ariarman.com/Afghanistan_Norooz.htm

جشن نوروز کهن ایرانی در خراسان بزرگ ایران ( افغانستان کنونی )

جشن باشکوه و جهانی نوروز، در گذشته به مردم ایران بزرگ تعلق داشته است اما امروز با تغییرات سیاسی و جغرافیایی چشم گیر در منطقه ( و سلطه استعمار روس و انگلیس و در نتیجه پیدایش کشورهای کوچک از بطن ایران بزرگ ) این جشن باستانی ، به همه ایرانیانی تعلق دارد که امروزه در کشورهای افغانستان ، پاکستان ، هند ، تاجیکستان ، ارمنستان ، جمهوری آذربایجان ، کردستان عراق ، کردستان ترکیه ، جنوب ازبکستان ، ترکمنستان و برخی کشورهای همسایه دیگر پراکنده اند . از دیدگاه نژادی همه این مردمان یا ایرانیان آریایی هستند یا بخشی از ملت تاریخی ایران محسوب می شوند و فقط توطئه های بیگانگان از خاک آنان کشورهای ساختگی بنا نموده و موجب گردیده است که از پیکره ایران بزرگ دور بمانند .

گفته می شود که یکی از باشكوه‌ترين مراسم نوروزی در شهر شیعه نشین مزارشريف بلخ در افغانستان، برگزار مي‌شود. مردم افغانستان اعتقاد دارند که برپایی جشن باستاني گل­سرخ به درازای تاریخ بلخ باستان قدمت دارد. اين جشن را«ميله گل­سرخ» نام نهاده‌اند، زیرا دشت­های بلخ در این فصل غرق گل­سرخ شقایق مي‌شود.
در منابع مختلفی آمده است که مزار شریف کنونی، جایگاه آتش­کده نوبهار بلخ و آرام­گاه اشوزرتشت، پیامبر زردشتیان بوده که پس از چیرگی نیروهای «خالد بن ولید» بر این سرزمین، وی آن را ویران کرد و به جای آن، مسجدی بنا کرد. پس از چندی، با به خاک سپرده شدن علی بن ابیطالب بن زید بن علی بن حسین بن علی بن ابی­طالب در محل کنونی روضه سخی، این مکان که به اعتقاد مردم، مکانی مقدس بود، مرکز برپایی جشن­های نوروزی شد.از این رو، مزار شریف، مركز برگزاري جشن گل سرخ‌ است‌ که همه‌ساله با برافراشتن علم مبارك زيارت «سخي شاه اوليا»، آیین­های نوروزی آغاز می­شود.

برخلاف ایرانیانی که در ایران زندگی می کنند و جشن نوروز در کنار خانواده و اقوام نزدیک، در خانه برگزار می شود، افغانی ها این جشن را در حضور هم وطنان خود در خیابان ها و کوچه های مزار شریف برگزار می کنند. هزاران نفر از سراسر افغانستان برای شرکت در این آیین ملی و دینی، خود را به مزار شريف مي‌رسانند.
به همین دلیل، شهریان مزار در این ماه‌، مهمان­خانه‌ها، مسافرخانه‌ها، هتل­ها، رستوران­ها و چاي­خانه‌ها را برای استقبال از مهمانان آماده مي‌کنند.
پارك «روضه»‌، جاده‌ها و ساختمان­هاي پيرامون آن تزيين و چراغان مي‌شود.

در شب سال نو هزاران زن و مرد، پير و جوان‌، كودك و بزرگ در پارك روضه زيارت سخي جمع مي‌شوند و شب را با خوشي و شادماني بي­صبرانه در انتظار لحظه ورود نوروز و برافراشتن علم مبارك شاه اوليا به پايان مي‌رسانند. پس از آنکه سال نو تحویل شد، در ساعت 9 صبح، علم مزارشاه اوليا، در حالي كه با تكه های سبز پوشیده شده‌ است‌، در مراسم رسمي و در ميان شور و هيجان هزاران نفر برافراشته مي‌شود. با بلند شدن بيرق‌، موزيك احترام نواخته می­شود و توپ­هايي به رسم احترام شليك مي‌شود. خيل انبوهي از كبوتران سپيدبال زيارت سخي نیز در فضاي نيلگون آرام­گاه پرشکوه شاه اوليا و بر فراز شهر مزار شريف به پرواز درمي‌آيند. گاهي ریيس دولت یا یکی از مقام­های بلندپایه حکومت یا استاندار بلخ در مراسم حاضر می­شوند. پس از سخنرانی و منقبت خوانی و دعای شکر، مسابقه سنتی «بزكشي» در دشت شاديان برگزار مي‌شود و تيم برنده در مراسمی شكوه­مند، جام قهرماني را به دست مي‌آورد.

اگر در ایران، سفره هفت سین، چیده می شود، پس از تحویل سال در مزار شریف، زنان و مردان‌، كودكان و جوانان و سالمندان با سيني‌هاي هفت­ميوه و غذاهاي گوناگون در دست و لباس­هاي تازه و رنگارنگ بر تن، در آغوش طبيعت و سبزه‌ها به جشن و شادماني مي‌پردازند. آنان سفره‌هاي مشترك پهن مي‌كنند و غذاهاي خويش را مشتركا می خورند. البته پيش از صرف غذا به همديگر شادباش می­گویند ودعاي شكر به جا می­آورند.

در روز نوروز بسیاری از بیماران لاعلاج از گوشه و کنار افغانستان و حتی كشورهاي همسايه‌، به اميد شفايابي به شهر مزار شريف و زيارت شاه مردان رو مي‌آورند و در پاي علم جا مي‌گيرند.

با برافراشته شدن علم مزار سخي در روز نوروز، جشن گل­سرخ تا چهل روز ادامه مي‌يابد و در روز چهلم، علم پايين آورده مي‌شود.

گفته می شود که پیش از روی کار آمدن حکومت طالبان، هنرمندان سرشناس افغانستان مانند زنده­یادان استاد غلام­حسين‌، استاد سرآهنگ‌، استاد نتو، احمدظاهر، استاد صابر، استاد رحيم‌بخش و ديگر استادان موسيقي و خوانندگان محبوب و مردمی در جشن گلسرخ شرکت می کردند و به اجرای موسیقی می­پرداختند.

***

نوروز در اران – ایران شمالی

جشن ملی نوروز در ایران شمالی ( جمهوری آذربایجان )

http://www.ariarman.com/Azerbaijan_Norooz.htm

جشن ملی نوروز در ایران شمالی ( جمهوری آذربایجان )

جمهوری آذربایجان که در کتب تاریخی به نام اران و شروان ایران مشهور است نوروز را جشن ملی شناخته است .  از دیدگاه نژادی , فرهنگی و تاریخی مردم باکو , دربند , آران و شروان ( جمهوری آذربایجان ) ایرانیانی هستند که طی قراردادهای استعماری روس و انگلیس از بدنه ملت ایران جدا شده اند .
نوروز که به کهن ترین جشن دنیا مشهور است مایه مباهات هر ایرانی محسوب می شود . زیرا فلسفه های شگفت انگیزی را درون خود دارد که موجب این چندین هزار سال ماندگار شده است و این ایرانیان بودند که چنین شکوه و عظمتی ابدی را به دنیا هدیه کردند . آذربایجان نیز یکی از پایگاه های اصلی تمدن ایرانی است که در پیش از اسلام به آتروپاتان مشهور بوده است . امروزه نوروز در ایران شمالی ( جمهوری آذربایجان ) بسیار مفصل و با شکوه برگزار می شود و شباهت و نزدیکی سنت ها و آیین های نوروزی آن کشور به نوروز ایران بیش از دیگر کشورهای همسایه است.
در هفته پیش از نوروز در شهر باکو جنب و جوش زیادی به چشم می خورد. نرده ها و تیرهای چراغ برق را رنگ می کنند، میدان های شهر گلکاری می شوند، همه جا رنگ نو به خود می گیرد و بسیاری از مغازه ها در ویترین های خود یک سینی سبزه می گذارند.
در نزدیکی ایستگاه راه آهن باکو که به آن واغزال می گویند، سبزه، مهمترین نماد بهاری، به مغازه گل فروشی جلوه خاصی داده است. گل فروش صدها سبزه را با سلیقه چیده و آنها را تزئین کرده و مشتریان زیادی را به سوی خود جلب می کند. آذری ها به سبزه «سمنی» می گویند و همچون ایرانیان از چند هفته پیش از عید به تهیه آن می پردازند. اما از چند دهه پیش به این سو، جوان ترها به جای سبز کردن سنتی سمنی در خانه، به خریدن آن بسنده می کنند.
شیرینی های رنگارنگ و جنب و جوش کارکنان شیرینی پزی های باکو نیز گویای گسترش فعالیت آنها در این روزهاست. از بین شیرینی های گوناگون، دو نوع آن ویژه نوروزاند و عمدتاً در این روزها تهیه می شوند: شکر بوره و باقلوا. باقلوا که انواع آن در کشورهای دیگر نیز یافت می شود یکی از اجزاء مهم سفره نوروزی در باکوست. شکر بوره به قطاب شباهت دارد ولی چند برابر بزرگتر از آن است.
از آیین های دیگر نوروزی در نزد مردم آذری آذربایجان خانه تکانی است که در روزهای قبل از عید، همچون ایران با کمک همه اعضای خانواده انجام می شود. هر خانه باید در روزهای نوروز برای مهمان های سرزده آماده باشد. در گذشته مردم از سبزه سبز کرده خود سمنو درست می کردند. سمنو را نیز«اصفهان حلواسی» یا حلوای اصفهان می نامند.
چهارشنبه سوری نیز در آذربایجان برگزار می شود و به آن چهارشنبه آق شامی می گویند. مردم در آذربایجان به جای آخرین چهارشنبه سال، آنچنان که در ایران مرسوم است، چهار چهارشنبه باقی مانده از سال را به عنوان نماد آب، باد، خاک و آتش جشن می گیرند. «پروفسور نبی اف» که مطالعات زیادی درباره نوروز کرده، معتقد است که مراسم این چهارشنبه ها از روزگاران پیش باقی مانده و جنبه ای فلسفی دارد.
او در این باره می گوید: «این عید ملی به آفرینش انسان مربوط است. درک انسان از هستی با چهار عنصر آب، باد، خاک و آتش پیوند می خورد. از یک ماه مانده به عید نوروز در چهارشنبه های آخر سال جشن ها و مراسم مختلفی برگزار می شد که تا به امروز باقی مانده و به ما هم رسیده است.»
با وجود این امروزه از بین این چهار چهارشنبه تنها چهارشنبه آق شامی است که با شکوه زیاد برگزار می شود. در شام این روز در کوچه های باکو بخصوص در محله ایچری شهر بوته های بزرگ آتش افروخته می شود و پسرها و دخترها از روی آن می پرند. این مراسم با آنکه در دوره هایی از حکومت شوروی ممنوع بوده، ولی تا امروز به خوبی حفظ شده است.
باور به آتش به عنوان عنصری پاک کننده و برای دور کردن شر، از گذشته در فرهنگ های مختلف وجود داشته است. در ایران باستان نیز آتش عنصری مقدس بوده و ستایش می شده است.
در بعضی مراسم این عید، علائم زرتشتی خود را نشان می دهد. افروختن آتش و پریدن از روی آن و روشن کردن شمع از جمله آئین های زرتشتی است که به ما رسیده. بدین سبب زرتشتیان تصور می کنند که این جشن تنها از آنِ آنان است. بعد از آتش بازی بعضی بچه های آذری «پاپاق آتماق» می کنند که شبیه مراسم فالگوش در ایران است.
در مراسم «پاپاق آتماق» یا کلاه گردانی اکثراً پسرها شرکت دارند. آنها درِ خانه همسایه را می زنند و صاحب خانه در کلاه آنها چیزهای خوردنی مانند شکر بوره، باقلوا، فندق، سیب و شکلات می گذارد.

بعضی دختران نیز در این شب فالگوش می ایستند که به زبان آذری «گولاخ فالی» می گویند. آنها مخفیانه به سخنان همسایه گوش می دهند و آن را چنین تفسیر می کنند: «من پیش همسایه فال گوش ایستادم و شنیدم که مادری به بچه اش می گفت چراغ ها را روشن کن. برگشتم و از مادرم پرسیدم تعبیرش چیه؟ مادرم گفت که سال نو با روشنایی شروع می شه. تو چی شنیدی؟»
بعدازظهر روز آخر اسفند یا بیستم مارس، روز پیش از نوروز، گورستان های باکو مملو از کسانی است که به تعداد رفتگانشان، سینی های سمنو در دست دارند. بر روی بعضی گورها دو یا سه سینی سبزه گذاشته شده که نشانه این است که خانواده های چندی از خویشان آنجا حضور یافته اند. منظره گورستان در این روز حیرت انگیز است، گویی آذری ها مردگان خویش را نیز در جشن نوروز شرکت می دهند.
در شب پیش از نوروز همه افراد خانواده، در خانه یکی از بزرگترها جمع می شوند و شام را با هم می خورند. مهمترین و اصلی ترین خوراک نوروزی در آذربایجان ماهی است که باید حتماً سر سفره باشد. روی سر ماهی حلقه ای قرار می دهند که آن را باید بزرگترین دختر دم بخت خانواده در انگشت خود کند. براساس باورهای مردم، این کار دختر را خوشبخت می کند.
سفره نوروزی آذربایجانی ها با سفره نوروزی ایرانی ها تفاوت دارد و در زمان حاضر در آن هفت سین، هفت شین یا هفت میم وجود ندارد اما هر کدام از اجزا آن معنی خاصی دارد.
در دوره اتحاد شوروی سابق، نوروز آذری ها دوره های مختلفی را گذرانده است. در اوایل و بخصوص در دوره استالین آن را به کلی ممنوع کردند؛ در دوره بعد به صورت مشروط آزاد شد تا بالاخره در دهه هشتاد میلادی به کلی آزاد و جشن ملی اعلام شد. اما مردم آن را در گذشته چگونه برگزار می کردند و امروز چگونه برگزار می کنند؟
در دوره شوروی نوروز تنها در محیط خانواده برگزار می شد، ولی این مراسم هیچگاه با شکوه نبود، با این همه در آن زمان به خاطر وضع اقتصادی بهتر، همه مردم توان جشن گرفتن داشتند. در زمان حاضر این عید از طرف دولت پذیرفته شده و یک جشن رسمی است و بدین جهت در محیط عمومی و با موسیقی و رقص زیاد برگزار می شود.
اگرچه نوروز در سال های اخیر دوباره جشن گرفته می شود ولی در سال های حکومت شوروی، همچنانکه اشاره شد،‌ مردم برای برگزاری مراسم نوروز دچار مشکل می شدند. با وجود این پروفسور نبی اف معتقد است که رهبران محلی آن زمان حزب کمونیست در برگزاری این جشن و نگهداری آن در آن سال ها نقش داشته اند. او می گوید: «در سال 1966 حکومت شوروی سابق اجازه برگزاری مراسم نوروز را صادر کرد و این یکی از رویدادهای به یاد ماندنی کشور ماست. همین جا گفتنی است که در آن زمان منشی کمیته مرکزی و مسئول ایدئولوژی حزب کمونیست آذربایجان (عشقعلی قربانف) از این قرار حکومتی استفاده کرد و توانست نوروز را با شکوه تمام بر گزار کند.»

***

نوروز در تاجیکستان

национальные фестивали и древние Ирана в Таджикистане

 http://www.ariarman.com/Tajikistan_Norooz.htm

  جشن ملی نوروز ايراني در تاجیکستان

مردم تاجیکستان در ایام عید نوروز خانه را پاک کرده و به اصطلاح خانه تکانی می کنند، همچنین ظروف خانه را کاملا” شسته و تمیز می کنند تا گردی از سال کهنه باقی نماند و برابر رسم دیرینه نوروز قبل از شروع عید نوروز بانوی خانه وقتی که خورشید به اندازه یک سر نیزه بالا آمد دو جارو را که سرخ رنگ است و در فصل پاییز از کوه جمع آوری کرده اند و تا جشن نوروز نگاه داشته اند در جلوی خانه راست می گذارند. چون رنگ سرخ برای این مردم رمز نیکی و پیروزی و برکت است. پس از طلوع کامل خورشید هر خانواده ای سعی دارد هر چه زودتر وسایل خانه را ب بیرون آورده و یک پارچه قرمز را بالای سردر ورودی خانه بیاویزد که این معنی همان رمز نیکی و خوشی ایام سال را در داخل خانه مرتب چیده و با باز کردن در و پنجره به نوعی هوای نوروزی و بهاری را که معتقدند حامل برکت وشادی است وارد خانه نماید.

در این سرزمین پختن شیرینی مخصوص و غذاهای متنوع جزء رسم و رسوم این ایام است، همچنین برگزاری مسابقاتی از قبیل، تاب بازی، تخم مرغ بازی، کبک جنگی، خروس جنگی، بزکشی، کشتی محلی نیز در این ایام به شادی آن می افزایدو یکی از غذاهای معروف این ایام باج نام دارد در این غذا کله پاچه گوسفند  را با گندم پخته و دیگران را با آن مهمان می کنند.

از بيست و يکم مارس شروع کرده به مدت سه روز در تاجيکستان نيز از عيد نوروز خجسته پی با برگزاری رسم و آيينهای مختلف با شکوه ويژه تجليل به عمل می آيد.

بيشتر پژوهشگران بر اين نظرند که هرچند تجليل نوروز در دوران شوروی پيشين در تاجيکستان ممنوع بوده است، ولی مردم اين کشور توانسته اند جشن نوروز را به عنوان بخشی از فرهنگ و ميراث نياکان خود تا به امروز حفظ کند.

تجليل نوروز که در تاريخ مردمان آريايی سابقه چند هزار ساله دارد، برای مردم تاجيکستان، يک جشن ملی و سنتی محسوب می شود.

هرچند مقامات وقت حزب کمونيست تاجيکستان در دوران شوروی در راه تجليل جشن نوروز در اين کشور موانع زيادی ايجاد می کردند، اين جشن کاملا از ميان نرفت و گذشته از اين، در ميان ساکنان مناطق مختلف اين کشور نوروز به عنوان جشن پاکی و آغاز سال نو جايگاه ويژه ای کسب کرد.

محمود اکرامی، پژوهشگر ايرانی در اين باره می گويد: “تاجيکستان حدود هفتاد سال زير حکومت ننگین کمونیستی بوده است که سعی در تضعيف آيينها و روشهای ملی داشته است. هفتاد سال اين حکومت گفته است که نوروز نبايد باشد، ولی تاجيکان این سنت اصیل ایرانی را نگه داشته اند. هفتاد سال گفته اند که نوروز سال نو نيست و يکم ژانويه سال نو است، ولی مردم تاجيک از نوروز به عنوان سال نو تجليل کرده اند.”

گل گردانی نوروزی

از آمدن نوروز قبل از همه کودکان با برگزاری مراسم “گل گردانی” به ديگران پيغام می رسانند. اين مراسم يک هفته قبل از نوروز، يعنی در اوائل دهه دوم ماه مارس از سوی گروهی از کودکان که در دست گلهای سيه گوش، بايچيچک يا نوروزی دارند، اجرا می شود.

اين کودکان به هر منزل مسکونی نزديک شده و با قرائت شعرهايی فرارسی فصل بهار را به صاحبان آن خاندان شادباش می گويند:

گل آوردم از اون پايان
خبرت می کنم دهقان
بته غله به گلگردان
بهار نو مبارک باد!
گل زردک ثنا می گه
ثنای مصطفی می گه
به هر پهلو خدا می گه
بهار نو مبارک باد!

در پاسخ به تبريکات کودکان صاحب خانه ها به آنها مقداری گندم، نخود، نسک و انواع ديگر محصولات غله يا شيرينی اهدا می کنند و کودکان با جمع آوردن عيدی خود اين مواد را به منزل يکی از دوستان می برند و صاحب منزل برای آنها غذای نوروزی آماده می کند.

سمنک در جوش، ما کفچه زنيم

آمادگی مردم برای تجليل از نوروز با تميز کردن منزل و اطراف محل آغاز می شود که اين مراسم “خانه تکانی” است. مهم ترين غذای نوروزی سمنک يا سمنو است که توسط زنان با يک خوشحالی و نشات و شادمانی آماده می شود.

سمنک در جوش، ما کفچه زنيم،
ديگران در خواب، ما دفچه زنيم!

سمنک بوی بهار است،
سمنک رمز بهار است،
عيد نوروزی مبارک!
عيد نوروزی مبارک!

سمنک در جوش ما کفچه زنيم،
ديگران در خواب ما دفچه زنيم!

به جز از سمنک که رمز بهار است، سفره نوروزی با هفت نوع غذا، که هفت سين نام دارد، آرا داده می شود.

آتش پرک به جای چارشنبه سوری

“آتش پَرَک” از ديگر آيينهای نوروزی است که به هنگام فرا رسيدن نخستين روز ماه فروردين يا سال نو صورت می گيرد. سه گلخن (مشعل) از چوب درخت سرو روشن کرده می شود و مردم، بخصوص جوانان و دختران از بالای شعله اتش می جهند و “سرخی تو از من و زردی من از تو!” می گويند و به آين وسيله کينه و کدورت و غم و درد خود را بيرون می کنند.

در نخستين روز نوروز که در تاجيکستان 21 مارس است، مراسم “جفت براران” صورت می گيرد و به اين دليل از نوروز به عنوان عيد بهار و آغاز کشت و کار برای کشاورزان نام می برند.

مراسم و آيينهای نوروزی در تاجيکستان، ايران و افغانستان ويژگيهايی دارد. به اين دليل دادِخدا سيم الدين اف، رئيس پژوهشگاه زبان و ادبيات فرهنگستان علوم تاجيکستان بر اين نظر است که هم اکنون برای به يک جشن واقعا ملی تبديل دادن نوروز بيد برنامه ويژه ای تهيه شود.

پروفسور سيم الدين اف افزود: “در گذشته يک سنت مشترک تجليل از نوروز ميان مردم ( آريايی ایران بزرگ ) وجود داشت. در تاجيکستان ، ايران ، افغانستان ، آذربایجان و ارمنستان ويژگيهای محلی تجليل نوروز وجود داشت و هنوز هم رايج است. آين سنتها را بايد احيا کرد و تمامی اين سنن را در يک سنت مشترک برای تجليل از نوروز آماده کرد، تا مراسمهای تاريخی تجليل از نوروز به وجود بيايد.”

گلگشت نوروزی در دوشنبه

در همين حال، امروز هزارها تن از ساکنان شهر دوشنبه و حومه آن به سير گشت عيدانه برآمده در پارک و گلگشتهای اين شهر ريختند و روز نخست تجليل عيد نوروز را جشن گرفته اند. قرار است فردا در پارک “دوستی” شهر دوشنبه به استقبال جشن نوروز تدابر فرهنگی و تفريحی با شرکت مقامات بلندپايه تاجيکستان، بويژه رئيس جمهور اين کشور برگذار شود.

به گفته مسئولين وزارت فرهنگ تاجيکستان، اين برنامه شامل مهم ترين آيينها و سنن نوروزی ساکنان مناطق مختلف اين کشور خواهد بود. همچنين به ابتکار شهرداری دوشنبه در ورزشگاه مرکزی اين شهر به منلاسبت عيد نوروز بازيهای مختلف ملی، بخصوص کشتی صورت می گيرد که غالبان اين بازيها با جوائز و هدايای گران بها سرفراز گردانده می شوند.

جشن نوروز در تاجيکستان سه روز ادامه خواهد داشت و اين روزها در اين کشور تعطيل اعلام شده است. اين در حالی است که در ايران نوروز را مدت سيزده روز و در برخی از مناطق شمال افغانستان حدود چهل روز جشن می گيرند.

***

نوروز در کردستان بزرگ

 جشن ملی نوروز در کردستان بزرگ ایران زمین

http://www.ariarman.com/Kurdistan_Norooz.htm

نوروز پيروز

” هيوادارم سالي كي خوش له گه ل له لش ساغي تان له پيش دا بيت “

تیره های ایرانی نژاد کرد که در کشورهای ترکيه، عراق، ايران و سوريه زندگی می کنند، جشن نوروز را با شکوه تمام برگزار می کنند. کردها از نظر زبان و مذهب به گروههای مختلفی تقسيم می شوند ولی همه آنها نوروز را جشن می گيرند و به آن نِوروز می گويند زیرا از دیدگاه نژادی ایرانی هستند و ایران که واژه ای اوستایی است در معنی خواستگاه آریایی ها می باشد . آتش افکنی و نوروز دو رکن اساسی جشنهای ملی کردها محسوب می شود  .

نوروز و بهار براي ایرانیان و به خصوص تیره های كرد مفهوم آزادي و رهايي از بند اسارت و بندگي ظلم و جور ستمكاران ، زايشي نو و ازسرگيري كار و تلاش دوباره براي زندگي دارد.

در باور ایرانیان كرد بهار يادآور قيام ” كاوه ” ، آهنگر جواني است كه از ظلم و ستم ضحاك، به عنوان نماد تباهي و پليدي ، به تنگ آمده و ملتي را با به بندكشيدن اسوه ظلم، به روشنايي رهنمون شد.

به همين انگيزه، كردها ترجيح مي‌دهند نخستين روز از بهار را به نشانه رهايي از ظلم و بندگي ، به آغوش طبيعت ، زيباترين جلوه قدرت الهي پناه ببرند.  مردم كردستان تحويل سال و آغاز بهار را با روشن كردن آتش كه نمادي از سوزاندن بندهاي اسارت و كهنگي است ، جشن مي‌گيرند.

آتش نوروزي بر اساس باورهاي كهن بايد در بلندترين نقطه محل زندگي يعني بام خانه روشن شود كه هنوز هم در برخي از مناطق كردنشين اين چنين است.

كردهاي ايراني در پيوند با باورهاي ديرين و باور ساير اقوام ايراني دو بار، در چهارشنبه آخر سال و آخرين شب سال آتش روشن مي‌كنند، تاضمن پايبندي به آيينهاي باستاني، پيوندي بافرهنگ ساير اقوام ايراني هم داشته باشند.

افروختن آتش در چهارشنبه آخر سال در فرهنگ و ادبيات ایران بدعتي است که پس از اسلام ایجاد شده است برای حفظ آتش زرتشت و گرامی داشت آن . ولی به این شیوه که چهارشنبه سوری نامیده می شود در متون پیش از اسلام موجود نمی باشد . کردها نیز در این مراسمها با روشن کردن آتش مقدس به رقص و پایکوبی محلی می پردازند و شب خود را به یاد ماندنی میکنند . در روستاهای کردنشين مردم در شب نوروز روی کوهها آتش روشن می کنند و به جشن و پايکوبی می پردازند.

کردهای مروين مثل همه کردهای ديگر، نوروز را با شکوه تمام جشن می گيرند. مراسم آنها در خانه، روی کوهها، در ورزشگاهها يا روی بام خانه ها انجام می گيرد. آنها گاهی نيز از روی آتش می پرند. برای کردها روز نوروز نه تنها روز ثروت و برکت، بلکه نماد صلح و آشتی است.

وين ترکيه در باره اين مراسم در شهر زادگاهش می گويد:
مردم مروين صبح نوروز لباس نو می پوشند و به ديدار همديگر می روند. بعد همه در ميدان بزرگی جمع می شوند و رقص و شادمانی می کنند. در اين رقص ها – مانند آنچه در کارناوال های اروپايی معمول است – بعضی هم از نقاب استفاده می کنند . مردم کرد زبان ديگری در ترکيه زندگی می کنند که کردهای زازا خوانده می شوند. اين مردم بيشتر در آناتولی شرقی ساکنند و زبانشان کردی زازاکی است. آنها شاخه ای ازشيعه های علوی هستند. تقويم کردهای زازا تقويم قديمی خاصی است که به تقويم امروز ميلادی شبيه است. کرد های زازا می گويند که احتمال دارد نام آنها از کامه ساسان يا ساسانيان ريشه گرفته باشد.

زينل ارسلان که يکی از پيشوايان زازاها و ساکن آلمان است، درباره نوروز در ميان علوی ها می گويد: “۲۱ مارس را علوی ها جشن می گيرند و اهميت آن بيش از همه در اين است که اين روز را به عنوان تولد حضرت علی جشن می گيرند و آئينی برگزار می کنند که جمی نام دارد.”

زينل ارسلان اين مراسم را در شهر کلن، اما به زبان ترکی رهبری و اجرا می کند، او توضيح می دهد که جمی از کجا می آيد و به چه معنی است: “در بين علوی ها جمی به معنی آئينی است که شرکت کنندگان در آن برای عبادت و ستايش گرد می آيند. در اين مراسم همه خانواده از زن و مرد يکجا جمع می شوند و آن هميشه با موسيقی همراه است. موسيقی بخش مهمی از مراسم آئينی علوی هاست.”

در مراسم جمی ۱۲ نفر از برگزيدگان که در بين آنها زنان نيز ديده می شوند هر يک چيز خاصی مانند آب، حوله يا شمع در دست دارند و به پيشوا که در حال اجرای مراسم است نزديک می شوند و سجده می کنند، گويی آن چيز به اين وسيله تقديس می شود.

نوروز و ايزدی ها

مردم کرد زبان ديگری که نوروز را چون زازا ها به شکلی خاص برگزار می کنند، کردهای ايزدی هستند که گاه يزيدی خوانده می شوند. آمار دقيقی از جمعيت ايزدی ها که بيشتر آنها با لهجه کرمانچی صحبت می کنند در دست نيست. گفته می شود حدود 500 هزار ايزدی در عراق زندگی می کنند. همچنين عده ای از آنها در کشورهای سوريه، ترکيه، ارمنستان و گرجستان و حتی ايران پراکنده اند.

ايزدی ها به فرشته ای به نام ملک طاووس باور دارند که به زندگی و حيات آنها در روی زمين نظارت می کند و گاهی نيز از آسمان به زمين می آيد. در باره منشا ايزدی ها نظرات مختلف وجود دارد. برخی آنها را به سبب نامشان به يزيد بن معاويه نسبت می دهند، بعضی می گويند که اصل آنها از يزد بوده و نامشان با ايزد زرتشتی ارتباط دارد و بدين ترتيب ريشه زرتشتی دارند. بعضی ديگر ايزدی را يکی از قديمی ترين اديان بابل و سومر می خوانند. گاهی نيز شيطان پرست خوانده شده اند.

دکتر خليل جندی رشو، استاد دانشگاه گوتينگن آلمان که خود نيز از شيخ های ايزدی است،‌ درباره جشن سال نو ايزدی ها می گويد: “جشن چهارشنبه سور در واقع جشن اول سال ايزدی هاست که در بين ملتهای ديگر مثل ايرانيان نوروز خوانده می شود ولی ايزيدی ها اين جشن را سر ساله چهارشنبه سور يا چهارشنبه سرخ می نامند. اين جشن در شب اولين چهارشنبه ماه آوريل که ايزدی ها به آن ” نيسان“ می گويند، برپا می شود. ايزدی ها باور دارند که در اين روز فرشته ای که او را ملک طاووس می نامند، از آسمان به زمين می آيد و با خود خير و برکت می آورد. به همين جهت اين را گاهی جشن ملک طاووس می نامند.”

جشن چهارشنبه سور که چند هفته بعد از نوروز انجام می شود با آئين ها و سنت های مختلفی همراه است که بعضی از آنها از سنن نوروزی ديگر کشورها متفاوت است

يکی از تفاوت ها اين است که در اين ماه ازدواج برای ايزيدی ها ممنوع است چون که می گويند ماه نيسان که آن را “بوک هيوانه” می نامند عروس همه ماهها يا عروس سال است و مقدس است. در اين ماه کسی اجازه ندارد زمين را بکند به اين دليل که در اين ماه همه نباتات، درختها و گلها از زمين آشکار می شوند…

سنت ديگر اين جشن اين است که تخم مرغ رنگ می کنند. چرا که شکل تخم مرغ شبيه زمين است و رنگ کردن آن به اين معنی است که می خواهند دنيا به اين رنگها باشد و باعث سبزی دشت و صحرا بشود….

رسم جالب ديگر ايزدی ها اين است که صبح زود سال نو به دشتها می روند و دست و روی خود را با قطرات شبنم مسح می دهند و باور دارند که اگر کسی مريض باشد با اين کار بيماری اش شفا می يابد.

آرد نيز در جشن سر سال ايزدی ها نقش مهمی دارد. آنها در شب جشن به دشت می روند و با آردی که با خود برده اند خمير درست می کنند. بعد دسته گلی در وسط اين خمير فرو کرده و آن را بالای در خانه هاشان آويزان می کنند. انگار بهار به خانه شان آمده است. غير از اين زنان نانی به نام سَوُک می پزند که مانند خيرات به گورستان می برند. ايزدی ها نيز مانند کردهای زازا آئينی دارند که به آن طواف و گاهی نيز جمی می گويند.

اولين طواف دريک ده ايزدی به نام “باشِک وبَخرانه” در روز جمعه پس از چارشنبه سور شروع می شود و پس از آن تقريبا در همه دهات يزيدی آغاز می شود. هر طواف يک فرشته دارد که تنها خاص ايزدی هاست. اين طواف ها تا آخر ماه ششم ميلادی که ايزدی ها به آن “هزيران” می گويند ادامه پيدا می کند و اين نشان نوروز در بين ايزدی هاست.

ايزدی ها در هر فصل سال جشنی دارند اما ويژگی جشن سر ساله که در اولين چهارشنبه ماه نيسان يعنی آوريل برگزار می شود، اين است که مردم پس از سيزده روز دوباره جشن می گيرند که با سيزده بدر ايران قابل مقايسه است.

اهميت نوروز برای کردها صرف نظر از اين که به چه زبانی صحبت می کنند و به چه مذهبی اعتقاد دارند، مانند باقی ایرانیان  بسيار زياد است زیرا نه تنها هیچ تفاوت نژآدی – زبانی و فرهنگی میان کردها و باقی ایرانیان وجود ندارد بلکه کردها از ریشه های درخت تنومند تمدن و فرهنگ ایران زمین هستند و به عبارتی یکی از پایه های اساسی در شکل گیری این کشور سترگ محسوب می شود ( ماد – پارس و پارت ) به همین جهت خود را موظف در پاسداری از این کهن ترین جشن گیتی میدانند . به طوریکه کردها ایرانی ساکن ترکیه برای اجرای این جشن ملی با دولت ترکیه که آنها را تا چند سال پیش از برگزاری نوروز منع میکرد دست به مبارزه نیز زدند و در نهايت حكومت نژاد پرست تركيه را از پاي درآوردند و آنها را مجبور كردند كه نوروز ايراني را به عنوان جشني ملي و روزي تعطيل ثبت و شادماني كنند .

***

پان ایرانیست‌های دربند و زندانیان سیاسی را آزاد کنید.

***

تارنمای هواداران پان ایرانیسم:
www.paniranism.net

تارنمای نامه پان ایرانیسم

http://paniranism.info

فیسبوک هواداران پان ایرانیسم:
www.facebook.com/paniranism

تارنمای حزب پان ایرانیست:

http://paniranist.org

تارنمای سازمان جوانان حزب پان ایرانیست:

http://paniranist.info

تارنمای تریبون آزاد پان ایرانیست در خوزستان:
www.pan-iranist.net

کانال یوتیوب حزب پان ایرانیست

http://www.youtube.com/paniranistparty

فیسبوک حزب پان ایرانیست:

www.facebook.com/paniranistparty

حزب پان ایرانیست
همبستگی‌ ملی‌ . یکپارچگی ایران . حاکمیت ملت
هم میهن گرامی‌: برای ایرانی یکپارچه، آزاد، آباد، سربلند و دمکرات با حاکمیت ملت به ما بپیوندید.

iran@paniranism.info

http://www.paniranist.org/a.htm